هنگام خرید عسل طبیعی مهمترین محصول زنبور عسل است که توسط زنبورهای کارگر تولید میشود.اما فعالیت زنبورهای کارگر منحصر به تولید عسل نبوده و محصولاتی همچون ژل رویال و موم را نیز تولید می‌کنند.به ژل رویال (royal jelly) شاه انگبین، شیر زنبور عسل، شهد شاهانه و غذای ملکه هم می‌گویند. این ماده بسیار مغذی و نیرو بخش است. در واقع به عنوان غنی ترین ماده مغذی بیولوژیک شناخته شده و از گذشته‌های دور به عنوان اکسیر جوانی و مایه حیات در طب باستان استفاده می‌شده و اکنون نیز در کشورهای پیشرفته جهان استفاده طبی از آن بر پایه تحقیقات دانشمندان در دانشگاه‌ها و موسسه‌های تحقیقاتی معتبر رایج است.
تولید ژل رویال
این ماده از دو جفت غده هیپوفارین موجود در طرفین سر زنبوران کارگر جوان ترشح میشود و با بزاق دهان آنها مخلوط میگردد. این ژل، خمیری شکل با رنگ تقریبا سفید تا زرد کمرنگ و طعمی‌تند و زننده است. این ماده مغذی تا سه روز مورد استفاده همه لاروها قرار میگیرد ولی زنبور ملکه به طور دائم از این ماده تغذیه میشود. بدون ژل رویال هیچ لاروی قادر به رشد نیست و این ماده، ملکه را قادر می‌سازد که در روزهای تخم ریزی در شبانه روز بیش از 2500 تخم بگذارد که وزن این مقدار بیش از وزن خود ملکه است. همچنین ملکه زنبور عسل به واسطه استفاده از این ماده مغذی حدود 5 تا 6 سال عمر میکند در حالی که زنبورهای کارگر در فصول فعالیت خود (بهار و تابستان) حدودا در کمتر از 14 تا 24 روز از فعالیت خود میمیرند.
خواص فیزیکی ژل رویال
ژل رویال ماده ایست ژلاتینی سفید مایل به زرد روشن،کلوئیدی و چسبناک با بوی خاص که هنگام حل شدن کمی‌کف تولید میکند وPH آن اسیدی می‌باشد.
تجزیه شیمیایی ژل رویال حضور مواد زیر را در آن اثبات کرده است:
- آب (بیشترین مقدار)
- کلاژن
- کربوهیدرات
- پروتئین (قسمت عمده آن آلبومین و گلبولین است)
- اسید‌های آمینه ضروری که 8 نوع آن در این ژل موجود است.
- از جمله اسید‌های چرب غیر اشباع موجود در آن میتوان به 1- هیدروکسی 2- دکنوئیک اسید (HAD10) اشاره نمود که تنها درطبیعت در ژل رویال دیده شده و خواص اعجاب انگیزی را در بر دارد.
- استیل کولین
- مواد معدنی همچون کلسیم، آهن، سیلیسیوم، فسفر
- ویتامین‌های گروه B9,B12,B1,B2,B3,B5,B6,B7,B8,A,C,E.
خواص درمانی ژل رویال
مطالعات وسیعی از سال 1835 میلادی بر روی این ماده اعجاب انگیز صورت گرفته و خواص درمانی متعدد آن را به اثبات رسیده است که به برخی از آنها اشاره میشود:
- میکروب کشی: ژل رویال به دلیل داشتن اسید چرب غیر اشباع (HAD10) ضد باکتری‌های استافیلوکوکوس اورئوس، اشرشیاکلی، سالمونلا تیفی (عامل حصبه) عمل میکند. همانطور در درمان عفونت‌های ویروسی که مجاری تنفسی را درگیر میکند موثر است. در ژل رویال پروتئین قوی میکروب کشی بنام (Riyalisin) وجود دارد که اثر قوی بر ضد باکتری‌های گرم مثبت دارد.
- جلوگیری از آلزایمر:در هر گرم ژل رویال یک میلی گرم استیل کولین وجود دارد. استیل کولین ماده مورد نیاز در انتقال پیام‌های عصبی در بدن انسان است. این ماده در درمان و جلوگیری از آلزایمر، رعشه و فراموشی بسیار موثر است و با آن میتوان فعالیت‌های فکری را افزایش داد.
- جلوگیری از فشار خون:استیل کولین باعث گشاد شدن رگ‌های خونی نیز شده و موجب کاهش فشار خون در افرادی که از فشار خون بالا رنج میبرند میگردد.
- جلوگیری از تصلب شرائین:سخت شدن سرخرگهای قلب که با افزایش سن و افزایش کلسترول خون در بدن انسان ایجاد میشود و (HAD10) موجود در ژل رویال با کاهش ذخیره کلسترول در دیواره سرخرگ باعث کاهش فشار خون میگردد بنابراین از تصلب شرائین پیشگیری میکند.
- جوانی و شادابی پوست و ضد پیری:کلاژن، لسیتین، تیامین و ویتامین‌های A,C,D,Eموجود در ژل رویال برای پوست بسیار مفید است.کلاژن، موجب اتصال بافت به یکدیگر شده و از چروک خوردن پوست جلوگیری میکند. همچنین طول عمر سلولها را نیز افزایش میدهد ضمنا اثر ضد التهابی ژل رویال در روند بهبود زخمهای پوستی نیز موثر است.
- ضد سرطانی:ماده (HAD10) به ژل رویال خاصیت ضد سرطانی بخشیده است. همچنین از طریق خاصیت ضد فعالیت استروژن، این ژل مانع رشد سلولهای سرطانی در سرطان پستان میشود. این ماده میتواند سلولهای ایمنی را وادار به تولید مواد و عوامل ضد تومور در بدن کند. از جمله این مواد میتوان به عامل نکروز دهنده تومور و اینترفرون گاما اشاره کرد. در مشاهدات آزمایشگاهی افزایش مواد فوق در کشت سلول همراه با ژل رویال تایید شده است.
این ماده بسیار مغذی، تاثیر خوبی بر بهبود بیماران سرطانی بعد از پرتو درمانی و شیمی‌درمانی دارد و باعث افزایش سرعت تولید گلبولهای سفید (WBC) در خون میشود.
بر اساس مشاهدات و تحقیقاتی که تاکنون به دست آمده و همچنین با عنایت به نظر گذشتگان ما در طب سنتی ژل رویال میتواند در تمامی‌سنین مصرف شود و به عنوان مکمل غذایی مناسب در رژیم غذایی قرار گیرد. البته این ماده اعجاب انگیز به دلیل خواص فوق العاده اش برای افراد بالای 50 سالگی به طور خاص توصیه میشود.